Aan het eind van hun basisschoolperiode stromen leerlingen door naar het voortgezet onderwijs. De advisering voor het voortgezet onderwijs hangt af van een aantal factoren, zoals de eerder gemaakte lvs-toetsen (Leerling in Beeld, IEP, DIA, Boom), het idee van de leerkrachten én de verplichte doorstroomtoets. Deze doorstroomtoets kan van cruciaal belang zijn, omdat het advies is bij te stellen als de doorstroomtoets hoger wordt gescoord dan het afgegeven advies.

Om de doorstroomtoets goed voor te bereiden, zijn er verschillende boeken en trainers op de markt. Wij kregen een exemplaar van het boek “Doorstroomtoets oefenen” van Ruud van den Berg opgestuurd, met de vraag dit boek te beoordelen.

Waarom de doorstroomtoets oefenen?

Om te beginnen willen we antwoord geven op de vraag: waarom zou je de doorstroomtoets oefenen? Ouders hebben daar verschillende redenen voor. Om te beginnen is het goed om te weten dat de uitslag van deze toets van cruciaal belang kan zijn voor de toekomst van een kind. Stel dat je kind havo-capaciteiten vertoont, maar de school niet hoger adviseert dan vmbo-tl, kun je met de doorstroomtoets laten zien dat je kind deze capaciteit wel degelijk heeft. Een hogere score op de doorstroomtoets dwingt de school dan ook het advies naar boven bij te stellen.

Los daarvan heeft oefenen meerdere functies, namelijk:

• Het onderwijstekort is zo groot dat veel klassen nauwelijks les krijgen;
• De lessen die gegeven worden zijn (zeker in de Randstad) niet van voldoend kwaliteit, bijvoorbeeld vanwege onbevoegde leerkrachten voor de klas;
• Oefenen laat kinderen kennismaken met de typische vraagstelling op de toets;
• Door te oefenen kun je hiaten tijdig ondervangen en aanpakken;
• Oefenen maakt kinderen zekerder van zichzelf en voorkomt stress tijdens de toetsochtenden zelf;
• Door te oefenen krijg je zelf grip op de schoolresultaten en ontwikkeling van je kind.

Het boek

Het boek ‘Doorstroomtoets oefenen’ viel op een donderdagochtend op de mat. We zijn gelijk gaan zitten om het te bekijken. In het boek zijn diverse opgaven opgenomen. Deze zijn als volgt gecategoriseerd:

• Rekenen
• Spelling, grammatica en interpunctie
• Begrijpend lezen
• Woordenschat
• Informatievaardigheden
• Voorbereidend studerend lezen
• Inoefenen

In de oefeningen wordt bovendien onderscheid gemaakt tussen de “normale” opgaven in de eerste helft en de “dynamietopgaven” in de tweede helft.

Rekenen

Op het gebied van rekenen komen kinderen niks tekort. Sommen wisselen elkaar af in zowel vraagstelling, niveau als strategie. Van kale sommen tot verhaaltjessommen en van meerkeuzevragen tot open vragen. We herkennen dit van de lvs-toetsen én de laatste doorstroomtoetsen.

Spelling, grammatica en interpunctie

De lessen voor spelling, grammatica en interpunctie zitten sterk in elkaar. Er is aandacht voor belangrijke categoriewoorden, maar ook voor werkwoorden. Kinderen vervoegen deze woorden en worden gedwongen zich de materie eigen te maken. Dit is sterk en zal zorgen voor een betere basis bij het werkwoordspellen. Grammatica krijgt volop aandacht. Ook interpunctie wordt uitgebreid behandeld.

Begrijpend lezen

Een van de belangrijkste vakken voor kinderen die naar het voortgezet onderwijs gaan betreft begrijpend lezen. Aan dit vak is geen tekort in het oefenboek. Begrijpend lezen bevat interessante en wisselende teksten, zodat kinderen goed in staat worden gesteld tekstverbanden te leggen, inhoudelijke en verdiepende vragen te beantwoorden. Er wordt een beroep gedaan op alle vaardigheden en strategieën die op school horen zijn aangeleerd. Als ouder krijg je dan ook de kans om te zien in hoeverre dit al het geval is en waar nog oefening vereist is.

Woordenschat

In woordenschat wordt de betekenis van woorden aan kinderen gevraagd op basis van uitdagende oefeningen. Wie de woorden nog niet kent, krijgt de kans ze nu eigen te maken.

Informatievaardigheden

Een ander belangrijk item is informatievaardigheden. Dit is een mix tussen begrijpend lezen en rekenen, waarbij bijvoorbeeld wordt aangeleerd hoe je een zoekmachine gebruikt en hoe je informatie beoordeelt.

Voorbereidend studerend lezen

Op de doorstroomtoets komen bij de vakken rekenen en begrijpend lezen opgaven voor die een mix lijken te zijn van beide vakken, maar ook de lading informatievaardigheden niet volledig dekken. In het oefenboek van Van den Berg zijn deze opgaven verzameld onder het kopje “voorbereidend studerend lezen” en je kan dit zien als begrijpend lezen plus. Er worden grafieken, tabellen en kaartjes gebruikt om te bestuderen en vervolgens een antwoord te geven. Ook rekenvaardigheden worden hierbij aangeroerd, al is het voordeel dat ook minder sterke rekenaars zich tekstueel goed kunnen redden.

Persoonlijk vinden we voorbereidend studerend lezen een aanzienlijke meerwaarde hebben, omdat het de lat net even wat hoger durft te leggen. We sluiten niet uit dat de doorstroomtoetsen zich in de komende jaren dusdanig ontwikkelen dat dit ook echt als vak aan bod komt.

Inoefenen

Moeite met rekenen? Dan zijn er nog vele inoefenopgaven. Dit zijn kale sommen voor het metrieke stelsel, breuken, procenten en meer om meters te maken. Dit inoefenen is niet voor iedereen nodig, maar kan wel een uitkomst bieden als je merkt dat je kind op een specifiek onderdeel uitvalt.

Eindoordeel

Het boek “Doorstroomtoets oefenen” van Ruud van den Berg is een uiterst compleet werkboek voor kinderen in groep 8 van de basisschool (of groep 7-leerlingen die zich goed willen voorbereiden). We kunnen dit boek van harte aanbevelen aan ouders die zoekend zijn naar geschikt oefenmateriaal voor de doorstroomtoetsen.

Het boek is geschikt voor álle doorstroomtoetsen, dus dat betekent:

• IEP doorstroomtoets
• Leerling in Beeld
• DIA (Diataal) toets
• DOE-toets
• AMN doorstroomtoets
• Route 8 doorstroomtoets

Het boek is met € 139 wel aan de prijzige kant. Als je dat bedrag echter deelt door een heel schooljaar, valt het nog wel mee, want je hebt er wel een heel schooljaar profijt van (of in ieder geval tot de doorstroomtoets wordt afgenomen). Voor bijles ben je doorgaans meer kwijt en we zijn van mening dat dit boek al heel veel basis biedt.

De mening van gebruikers

Wat we ook belangrijk vinden is onze mening vergelijken met die van gebruikers. Op de website waar het boek te bestellen is krijgen mensen die het daadwerkelijk gekocht hebben een linkje om hun review achter te laten. Dat is fijn, want zo weet je zeker dat mensen zelf gereageerd hebben.

Het cijfer dat gebruikers gezamenlijk geven (op moment van schrijven) is een 8,8 uit 26 beoordelingen. Zie de foto hieronder.

Wat zeggen gebruikers dan zoal?

Positief

• Het oefenboek is goed te gebruiken voor de DIA-, IEP- en Leerling in Beeld doorstroomtoets;
• Kinderen vinden het een prettig boek om uit te werken;
• Begrijpend lezen en rekenen verbeteren bij veel kinderen aanzienlijk;
• Kinderen hebben hoger gescoord dan eerder afgegeven schooladviezen, mede dankzij het oefenen met dit boek;
• Het boek bevat alles wat nodig is;
• Makkelijke en moeilijke opgaven wisselen elkaar af;
• Ouders geven aan bij te zijn dat kinderen hebben kunnen laten zien wat ze kunnen;

Negatief

• Het is een duur boek;
• Doordat het zo duur is zijn de kansen ongelijk en zouden alleen vermogende ouders dit boek kunnen gebruiken (en zo niveauverschillen in stand houden).

Ervaar het zelf

Wil jij zelf ervaren wat het boek van Ruud van den Berg voor jouw kind kan betekenen? Bestel het dan via de website of door op de knop hieronder te drukken.