Het toetslandschap in Nederland is ingrijpend veranderd. Veel ouders tasten in het duister rondom de adviezen op school. Want hoe zit het nu met de Cito-toets? En hoe zit het straks met het schooladvies naar de middelbare?

De toetsen op de basisschool zijn veranderd sinds de Cito-toets naar achteren is geplaatst. Adviezen voor het voortgezet onderwijs worden sindsdien zonder de Cito-toets gesteld. Maar dat betekent niet dat de Cito-toets voor niets wordt gemaakt. Hij is immers verplicht.

 

Cito-toetsen in het leerlingvolgsysteem

Basisscholen zijn verplicht om hun leerlingen te volgen wat betreft leerresultaten. Als kinderen toetsen maken, worden die bijgehouden in een leerlingvolgsysteem (LVS). Een bekend leerlingvolgsysteem is dat van Cito. Cito is namelijk de grootste aanbieder van toetsen voor het onderwijs in Nederland. Zie ook de Cito-toets kennisbank met vragen en antwoorden over de Cito-toets.

Het toetsen volgens het LVS houdt in dat scholen tweemaal per jaar Cito’s afnemen. Dat gebeurt zowel in groep 1-2 als in groep 7-8 als in alles wat er tussen ligt. Globaal gezien worden de volgende toetsen in het basisonderwijs afgenomen.

Groep 1-2

• Cito-toets rekenen (Midden en Eind);
• Cito-toets taal (Midden en Eind);

Groep 3 en 4

• Cito rekenen (Midden en Eind);
• Cito spelling (Midden en Eind);
• Cito technisch lezen (Midden en Eind);
• Cito AVI (leesniveau, Midden en Eind).

Groep 5 en 6

• Cito rekenen (Midden en Eind);
• Cito spelling (Midden en Eind);
• Cito technisch lezen (Midden en Eind);
• Cito woordenschat (Midden en Eind);
• Cito begrijpend lezen (Midden);

Groep 7 en 8*

• Cito rekenen (Midden en Eind);
• Cito spelling (Midden en Eind);
• Cito begrijpend lezen (Midden en Eind);
• Cito woordenschat (Midden en Eind);
• Cito begrijpend lezen (Midden);
• Cito studievaardigheden (Midden);
• Entreetoets in groep 7;
• Cito Eindtoets in groep 8.

*Groep 8 maakt de toetsen Midden al aan het Begin en de Eindtoetsen vervallen, vanwege de Cito-toets die alles nog een keer toetst.

 

Bovenstaande tabel is het toetslandschap volgens Cito, zoals dat er ongeveer uitziet. Niet alle scholen nemen alle toetsen af, want dat is niet verplicht. Doorgaans worden de toetsen van rekenen, spelling en begrijpend lezen als leidraad gebruikt en belangrijkst gezien.

Advisering voortgezet onderwijs

Voor het advies naar het voortgezet onderwijs komen de leerkrachten van groep 8 omstreeks oktober, november bij elkaar. Er wordt dan gekeken naar de afgenomen toetsen. Globaal gezien tellen de volgende toetsen mee bij het advies:

• De toetsen van rekenen Cito’s vanaf groep 6
• De toetsen van begrijpend lezen Cito’s vanaf groep 6
• De Entreetoets van groep 7

Naast deze toetsen wordt gekeken naar de algemene werkhouding. Over het algemeen is het advies vrij eenvoudig samen te stellen. Overwegend I-scores staan voor VWO advies en overwegend V-scores voor VMBO basis. Daartussen liggen de scores II, III en IV. Zie ook: toelating VO.

 

Wat is dan de zin van de Cito aan het einde?

De Cito-toets kan desondanks zinvol zijn. Ook al wordt het advies al eerder gegeven, als de Cito-toets een hogere score heeft dan de toetsen in het LVS en dus het advies van de leerkracht, kan de plaatsing van een kind heroverwogen worden. Wie tl advies kreeg en havo scoort, mag in principe naar een havo-klas. De meeste middelbare scholen reserveren een plek in iedere klas, omdat dit regelmatig gebeurt.

Los van deze voordelen voor kinderen, biedt de Cito ook houvast voor de middelbare school. Zij kunnen aan de hand van de toets zien waar een kind gebleven is en wat dus de beginsituatie is bij hen op school.

 

Samenvatting

Het toetslandschap op basisscholen is ingrijpend veranderd sinds de Cito-toets naar april is verplaatst. De overige Cito’s, wat er dus aardig wat zijn, helpen al mee bij het vormen van een advies. Vooral de toetsen vanaf groep 6 tellen hierbij zwaar mee. Het advies is doorgaans bindend, mits er een hogere Cito-score uit de toets in april rolt. Middelbare scholen reserveren op ieder niveau een paar plekken, zodat kinderen die al ingeschreven zijn, naar een hoger niveau doorgeplaatst kunnen worden.

De Cito-toets heeft wat dat betreft nog betekenis voor ouders die zich niet neerleggen bij het advies van de basisschool en voor middelbare scholen, die een beginsituatie in handen krijgen.